100 ΧΡΟΝΙΑ ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

Εστιάζουμε στη ζωή και το έργο του μεγάλου υπερρεαλιστή ζωγράφου και ποιητή, με αφορμή την αναδρομική έκθεσή του, που εγκαινιάστηκε στις 21 Νοεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς.
1907: Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1907, απόγονος παλιάς φαναριώτικης οικογένειας από την πλευρά του πατέρα του και του Γερμανού φιλέλληνα D.F. Schmitt από την πλευρά της μητέρας του. Σπούδασε στην Καλών Τεχνών, στο εργαστήρι του Κωνσταντίνου Παρθένη αλλά και σε αυτό του Φώτη Κόντογλου, τον οποίο βοηθούσαν στις τοιχογραφίες μαζί με το συμμαθητή του Γιάννη Τσαρούχη. (Εικόνα: Αυτοπροσωπογραφία, 1933)

1937: Τα πρώτα έργα που εκθέτει είναι τέμπερες σε χαρτόνι, που αναπαριστούν παλιά σπίτια στη Δυτική Μακεδονία. Πρωτοπαρουσιάζονται στην έκθεση «Η τέχνη της μοντέρνας ελληνικής παράδοσης» το 1938. Βοηθά τον Δημήτρη Πικιώνη στην κατασκευή μακετών αρχοντικών που χορηγεί το Υπουργείο Πολιτισμού. (Εικόνα: Σιάτιστα - Οικία Γκάγκαλλη, 1937)

1938: Πέρα από τον Παρθένη και τον Κόντογλου, η επαφή του με την ποίηση του Εμπειρίκου και τη ζωγραφική του De Chirico υπήρξαν καθοριστικές. Στα πρώτα του έργα, οι ομηρικοί ήρωες παρουσιάζονται σ' ένα σκηνικό που εμπνέεται από το σουρεαλισμό, τη βυζαντινή παράδοση, το λαϊκό πολιτισμό, την Belle Epoque και την αστική ηθογραφία. (Εικόνα: Ομηρικό με τον Ήρωα, 1938)

1939: Έχοντας μεταφράσει ποίηση του Tristan Tzara για το περιοδικό «Sur(r)ealism», κυκλοφορεί τις πρώτες ποιητικές συλλογές του «Μην ομιλείτε εις τον οδηγό» (1938) και τα «Κλειδοκύμβαλα της σιωπής» (1939). Όπως και η πρώτη του έκθεση, τα βιβλία προκαλούν έντονες αντιδράσεις σε κοινό και κριτικούς. (Εικόνα: Προφητάναξ Δαυίδ, 1984)

1949: Ιδρύει μαζί με τους Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Νίκο Νικολάου, Ναταλία Μελά, Παναγιώτη Τέτση και Γιώργο Μαυροΐδη την ομάδα Αρμός, που έχει στόχο να προωθήσει τη σύγχρονη αισθητική κίνηση στην Ελλάδα. Την ίδια χρονιά εκθέτει στο ελληνικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης της Νέας Υόρκης. (Εικόνα: Εμφάνιση Ρήγα Φεραίου στα μέρη της Εύβοιας, 1950)

1957: Η κατασκευή κοστουμιών και σκηνικών αποτέλεσε μία από τις βασικές πτυχές της δημιουργίας του Εγγονόπουλου - ήδη από το 1939, όταν υπέγραψε τα κοστούμια και τα σκηνικά της «Ηλέκτρας», σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν, στο Κοτοπούλη. Μεταξύ άλλων, σκηνογραφεί τον «Καποδίστρια», σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού, στο Εθνικό και παραστάσεις για το μπαλέτο της Ραλλούς Μάνου. (Εικόνα: Μακέτα αντρικού κοστουμιού για το χορόδραμα «Το Ριγκ και η Τρομπέτα», 1957)

1978: Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του δεύτερου τόμου των Ποιημάτων του (με το «Μπολιβάρ» κ.ά.), τυπώνεται από τις εκδόσεις Ίκαρος η ποιητική του συλλογή «Στην κοιλάδα με τους ροδώνες», με είκοσι πίνακες κι ένα σχέδιο. (Εικόνα: Μεσογειακή Μούσα, 1984)

2007: Από τις εκδόσεις Ίκαρος ετοιμάζεται ένα νέο λεύκωμα για τη θεατρική του δουλειά, ενώ οι εκδόσεις Ύψιλον κυκλοφόρησαν μια επετειακή ανθολογία κι ένα λεύκωμα. Θα κυκλοφορήσει επιστημονικός κατάλογος του συνόλου της δημιουργίας του από τις εκδόσεις ΑΔΑΜ. (Εικόνα: «Το σχέδιον ή το χρώμα», σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο, 1937-1965, εκδόσεις Ίκαρος)Τί θα δούμε στο Μπενάκη150 έργα του Εγγονόπουλου, κοστούμια, μακέτες σκηνικών, τις πρώτες εκδόσεις των ποιητικών του συλλογών.

Την επιμέλεια του εικαστικού σκέλους έχει η Κατερίνα Περπινιώτη-Αγκαζίρ και του ποιητικού ο Θανάσης Χατζόπουλος. Το σχεδιασμό υπογράφει η Λιλή Πεζανού.

Η έκθεση διαρκεί από τις 22/11 έως τις 20/1/08.